Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19
Nội dung bài viết
Xuyên tâm liên – Vị thuốc cổ truyền Việt Nam để chữa trị nhiễm Covid-19 đó là cây gì?
Xuyên tâm liên là cây gì?
Xuyên tâm liên là một cây thuốc trong danh sách các vị thuốc cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại tân dược, các loại thuốc kháng sinh đã dần trở nên ưu thế làm cho nhiều loại cây thuốc nam bị lãng quên, trong đó có vị thuốc này.
Tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng điều trị với Covid-19?
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế đã chính thức cho phép được dùng một vị thuốc quen thuộc trong y học dân tộc để điều trị virus Covid-19 đó là Xuyên tâm liên – một vị thuốc quý giá đã dần bị lãng quên khi những loại thuốc kháng sinh thế hệ mới ra đời.
Vừa rồi một số nước đã sử dụng vị thuốc này vào điều trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 cho thấy kết quả rất tốt đối với những bệnh nhân ít triệu chứng hoặc nhiễm thể nhẹ.
Trong giai đoạn đất nước khó khăn thì phương thuốc này đã từng được coi như là “thần dược” để chữa trị bách bệnh.
Tuy nhiên, hiện tại Cục Quản lý y dược cổ truyền đang phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thử nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhất định, sau đó sẽ tổng hợp báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục kiểm chứng, nếu hiệu quả tốt sẽ sử dụng ở quy mô rộng hơn.
Việt Nam bây giờ cũng có thể xem xét cho dùng Xuyên tâm liên với các F1 được cách ly tại gia đình có dấu hiệu uể oải…
Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cho biết thêm vị thuốc Xuyên tâm liên từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Malaysia, Thái Lan… đưa vào điều trị cho các bệnh nhân nhiễm virus Covid-19.
Trong công văn 1306 ngày 17/3/2020 hướng dẫn sử dụng thuốc dân gian cổ truyền trong phòng chống và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đã đưa Xuyên tâm liên vào bài thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn thời kì đầu phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều dùng uống 01 thang mỗi ngày, chia thành 3 lần sau ăn.
Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên
Xuyên tâm liên thường mọc thẳng đứng, thân nhiều đốt, chiều cao thông thường từ 30-80cm.
Xuyên tâm liên là cây vùng nhiệt đới có tính hàn, có vị đắng, có nguồn gốc từ Sri Lanka và Ấn Độ, được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, khu vực Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc, Caribe, khu vực Trung Mỹ, châu Đại Dương và khu vực châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những khu vực trồng nhiều nhất.
Tại Việt Nam, loại cây này còn được gọi là khô đảm thảo, nhất kiến kỷ, công cộng, hùng bút, nguyên cộng, lam khái liên, cây lá đắng…
TS Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, Xuyên tâm liên có tác dụng kháng nhiều loại vi sinh vật như: virus, ký sinh trùng, nấm, vi khuẩn; chống oxy hóa, chống ung thư, chống viêm … được dùng để điều trị các bệnh về tiểu đường, gan, sốt, cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm…
Ở Việt Nam đã có nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như điều trị rôm sảy, mụn nhọt, chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản…
Đối với Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có khả năng chống lại Covid-19 bằng việc ức chế enzym protease chính của Covid-19 trên thử nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).
Những nhà khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng cho thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có khả năng chống viêm hiệu quả và an toàn, có tác dụng đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng như có thể làm giảm đáng kể việc sản sinh ra chất cytokine, chính là một trong các nhân tố gây ra viêm khi nhiễm Covid-19.
Hoa của Xuyên tâm liên thường nở vào dịp tháng tháng 9 – tháng 10 hàng năm.
Ở Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp chứng nhận sử dụng trong điều trị lâm sàng SARS-CoV-2 dưới dạng sản phẩm bán tổng hợp để chống viêm nhiễm và kháng với virus này.
Dựa trên lượng lớn các ca lâm sàng, bài viết nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) đã khẳng định, Xuyên tâm liên có công năng thanh nhiệt, giải độc, kháng sinh và chống viêm, có khả năng điều trị hiệu quả đối với các bệnh đường hô hấp bao gồm viêm phổi, viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn và virus.
Trong đó andrographolide có tác dụng chống lại virus làm tăng tiềm năng trong việc chữa trị SARS-CoV-2 và có khả năng làm giảm tác động viêm ở bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, kháng Covid-19 và tăng khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.
Không chỉ có vậy, andrographolide có tác dụng tốt cho gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh về tim mạch.
Khả năng chống lại SARS-CoV-2 của Xuyên tâm liên đã được khẳng định chắc chắn hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan cũng công bố kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân mắc virus có triệu chứng nhẹ như sổ mũi, đau họng, nhức đầu hay là ho…
Nhóm nghiên cứu đã cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm ba lần vào các khung giờ 6h, 14h và 22h, uống liên tục trong 5 ngày.
Kết quả rất là khả quan, trong thời gian 03 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, tình trạng sức khỏe của các tình nguyện viên mắc virus đều được cải thiện. Mọi triệu chứng của bệnh đã mất sau 05 ngày mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.
Đã từng là vị thuốc rất phổ biến tại Việt Nam, nhưng sau đó Xuyên tâm liên dần bị quên lãng, số lượng còn ít.
Vào tháng 5 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại các bệnh viện ở Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân SARS-CoV-2 sử dụng Xuyên tâm liên.
Kết quả cho thấy, các bệnh nhân Covid-19 sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân có tiến triển nặng thêm.
Nhóm nghiên cứu chưa phát hiện được tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên rất an toàn và hiệu quả trong việc giúp hồi phục của bệnh nhân Covid-19 mức độ từ nhẹ đến trung bình.
Các bác sĩ tại Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề thận, gan, và những người bị cao huyết áp.
Vị thuốc này có tính hàn, nếu sử dụng quá liều có thể gây ra tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Liều dùng thông thường từ 05-07 ngày.
TS Giang cũng cho biết, Xuyên tâm liên là cây trồng không khó nhưng hiện tại sản lượng còn khá ít ở Việt Nam do nhiều năm bị lãng quên, ít được ghi đơn. Vì vậy, cần có chính sách khuyến khích trồng, bảo tồn, nghiên cứu và phát triển trở lại vị thuốc này cũng như những loại dược liệu khác.
Mời đọc thêm:
- Sống tích cực giữa đại dịch Covid-19
- Hà Giang mùa hoa cúc cam nhuộm miền cao nguyên đá
- Hang Tiên Nữ tại Văn Chấn, Yên Bái – Vẻ đẹp hoang sơ và ngỡ ngàng
- Hố sụt Mèo Vạc giữa lòng Cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang – Địa điểm check in chỉ dành cho những người thích mạo hiểm
- Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì – du lịch trọng điểm của Hà Giang